การออกกำลังกายช่วยพัฒนาสมองของคุณได้อย่างไรบ้าง ?

หลายคนคงทราบดีอยู่แล้วว่าการออกกำลังกายนั้นช่วยส่งผลให้สุขภาพดีขึ้น จากระบบภายในร่างกายที่ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีหุ่นที่ฟิตแอนด์เฟิร์มขึ้น แถมยังทำให้หลาย ๆ คนหายป่วยจากโรคร้ายต่าง ๆ ได้ด้วย เหตุผลนี้เองทำให้ผู้คนจำนวนมากตระหนักถึงการมีสุขภาพที่ดี และเริ่มหันมาออกกำลังกายกันเพิ่มขึ้นอยู่ตลอดเวลา 

แต่คุณรู้หรือไม่ว่าการออกกำลังกายนอกจากจะช่วยทำให้สุขภาพดีขึ้นแล้ว ยังสามารถช่วยพัฒนาสมองของคุณได้ด้วยนะ ใครจะไปคิดว่าการออกกำลังกายก็มีส่วนช่วยเรื่องบำรุงสมองของเราได้เช่นกัน 

หากมองในชีวิตประจำวันของเราทุกคนที่ต้องเจอกับเรื่องที่ต้องใช้ความคิด บริหารจัดการไม่ว่าจะเป็นเรื่องทำงานหรือเรื่องส่วนตัว ประสิทธิภาพการทำงานของสมองก็อาจจะลดตามไปด้วย และการออกกำลังกายนี้เองจะเป็นส่วนหนึ่งที่เข้ามาช่วยพัฒนาสมองของคุณ

เอาล่ะ !! มาไขข้อเท็จจริงไปพร้อมกันดีกว่าว่าการออกกำลังกายนั้นส่งผลต่อระบบการทำงานในสมองของเราอย่างไร และจะสามารถพัฒนาสมองได้จริงแบบที่เขาลือกันหรือไม่ ในบทความนี้เลย

การออกกำลังกายส่งผลต่อระบบการทำงานของสมองอย่างไรบ้าง ?

โดยทั่วไปแล้ว เรามักคิดว่าการฝึกฝนด้วยการอ่านหรือทำแบบฝึกหัดต่าง ๆ ให้สมองได้คิดวิเคราะห์ จะช่วยให้มีการพัฒนาตลอดเวลาและทำให้สมองของเราดีขึ้น แต่แท้จริงแล้วยังมีอีกวิธีที่ง่ายกว่า และได้รับการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์แล้วว่าทำให้คุณฉลาดขึ้นได้ นั่นก็คือ “การออกกำลังกาย”

ทำไมการออกกำลังกายถึงสามารถทำให้สมองมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้นได้ ?‍

เพราะสมองของคนเรามีเนื้อเยื่อเช่นเดียวกับกล้ามเนื้อและอวัยวะส่วนอื่น ๆ ในร่างกาย ยิ่งเราออกกำลังกายก็ยิ่งมีส่วนช่วยกระตุ้นให้เกิดการสร้างเซลล์สมอง เพิ่มมวลสมอง เสริมสร้างทักษะการคิดอย่างมีเหตุผล ลดความเสี่ยงภาวะความจำเสื่อมได้ อีกทั้งยังช่วยพัฒนาระบบไหลเวียนของออกซิเจนที่ช่วยในการหล่อเลี้ยงสมอง  และพัฒนาเลือดให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นอีกด้วย

โดยผู้เชี่ยวชาญทางวิทยาศาสตร์ได้ออกมาชี้แจ้งเกี่ยวกับหลักฐานมากมายที่แสดงว่าการออกกำลังการมีประโยชน์ต่อสมองจริง ๆ ไม่ว่าจะเป็นหนูหรือมนุษย์ ด้วยผลลัพธ์ว่าการออกกำลังกายช่วยสร้างความแข็งแรงแก่การเชื่อมโยงสัญญาณสมองระหว่าง Neuron ในสมองส่วน Hippocampus ซึ่งเป็นสมองส่วนที่สำคัญเกี่ยวข้องกับความจำและการเรียนรู้ ซึ่งการเชื่อมโยงสัญญาณสมอง Neuron ที่แข็งแรงกว่าจะทำให้ฉลาดเฉลียวมากขึ้น

ทีมนักวิจัยที่ศูนย์ Neurodegenerative Diseases ที่ประเทศเยอรมนีและจากสถาบันอื่น ๆ อีกหลายแห่งจึงได้รวบรวมหนูกลุ่มใหญ่มาแบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกเป็นหนูที่ไม่ค่อยได้วิ่ง กับกลุ่มที่สองเป็นกลุ่มหนูที่วิ่งด้วยวงล้อหมุนและของเล่นอื่น ๆ ในกรงเป็นประจำ ยาวนานถึง 10 สัปดาห์

และผลลัพธ์ที่ออกมาก็เป็นไปตามคาดหมายของนักวิจัยคือหนูที่ออกกำลังกายมีการเชื่อมโยงของสัญญาณนิวรอนที่แข็งแรงกว่าหนูทดลองที่ไม่ออกกำลังกายเลย นอกจากนี้ หนูทดลองที่ออกกำลังกายยังทำได้ดีระหว่างการทดสอบความสามารถทางความคิดอีกด้วย 

เช่นเดียวกันกับผลการทดลองของมนุษย์สมองของเราเสื่อมโทรมลงตามวัย สิ่งที่หลายคนอยากรู้คือจะทำยังไงให้ป้องกันหรือชะลอการเสื่อมลงของสมองได้ หนึ่งในการศึกษาที่น่าสนใจคือการตรวจสอบสมองของผู้เข้าร่วมการวิจัยที่มีอายุ 60  ปีทั้งหมด 100 คน โดยการใช้ MRI ที่ทำให้นักวิจัยเห็นภาพของสิ่งที่เกิดขึ้นในสมองในขณะพักหรือทำกิจกรรม โดยที่ไม่มีผลข้างเคียง และไม่เป็นอันตรายต่อสมอง

จุดประสงค์ของการศึกษาคือต้องการรู้ว่าสมองของมนุษย์เสื่อมลงได้ยังไง แล้วจะมีวิธียับยั้งหรือชะลอกระบวนการเสื่อมได้ด้วยวิธีไหนบ้าง จากการทดสอบที่พบว่าสมองของหนูที่วิ่งอยู่ในกรง เสื่อมลงช้ากว่าหนูที่ไม่ได้วิ่ง 

ทำให้นักวิจัยพยายามหาคำตอบว่า การออกกำลังกายจะช่วยทำให้ชะลอการเสื่อมลงของสมองมนุษย์ได้หรือเปล่า โดยการแบ่งกลุ่มอาสาสมัครออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกให้ออกกำลังกายด้วยการเดินหรือวิ่งเบา ๆ  2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ เป็นระยะเวลา 1 ปี ส่วนกลุ่มที่ 2 นั้น ให้ทดลองเพียงแค่ยืดเหยียดกล้ามเนื้อ เบา ๆ หรือกิจกรรมที่ไม่มีผลทำให้หัวใจเต้นเร็วขึ้น

ผลการวิจัยพบความแตกต่าง ในกลุ่มที่เดินหรือวิ่งออกกำลังกาย ที่นอกจากจะทำให้มีรูปร่างที่ดีกว่าแล้ว ยังทำให้สมองทำงานได้ดีมากยิ่งขึ้น โดยผลของ MRI ทำให้เห็นถึงการเชื่อมต่อกันและเป็นหนึ่งเดียวกันของพื้นที่ส่วนต่าง ๆ ในสมอง ส่งผลให้สมองทำงานได้ดีมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพิ่มความสามารถในการวางแผน และการควบคุมตัวเองมากยิ่งขึ้น

การออกกำลังกายช่วยให้สมองทำงานดีขึ้นได้อย่างไรบ้าง และวิธีการออกกำลังกายที่ถูกต้องคืออะไร ?

หลังจากที่เราได้ทราบกันไปแล้วว่าการออกกำลังกายนั้นส่งผลดีต่อการทำงานของสมองเราได้จริง ๆ เราจึงขอสรุปจากผลวิจัยต่าง ๆ มาให้คุณได้เข้าง่าย ๆ เพียง 3 ข้อเท่านั้น ว่าเมื่อคุณออกกำลังกายแล้วจะช่วยให้คุณพัฒนาส่วนใดของสมองได้บ้าง พร้อมกับแนะนำวิธีการออกกำลังกายเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพได้ดีที่สุด ดังนี้

1. การออกกำลังกายจะช่วยปกป้องสมองของเรา

การออกกำลังกายจะช่วยเพิ่มระดับสารสื่อประสาทที่สร้างอารมณ์ดีได้ในระยะยาว เมื่อคุณออกกำลังกายอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ยังช่วยปกป้องสมองของเรา เสมือนว่าสมองก็จะได้ออกกำลังกายไปด้วย และจะยิ่งแข็งแรงขึ้น ใหญ่ขึ้น สามารถป้องกันโรคที่เกี่ยวกับระบบประสาทและความทรงจำได้มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นลดความเครียด กระตุ้นการไหลเวียนโลหิต โรคซึมเศร้า อัลไซเมอร์ หรือโรคทางสมองต่าง ๆ

จากภาพด้านบน การออกกำลังกายส่งผลต่อ Prefrontal cortex ซึ่งอยู่หลังหน้าผาก ทำหน้าที่สำคัญเกี่ยวข้องกับการวางแผนหรือโปรแกรมพฤติกรรมเกี่ยวกับการรับรู้ที่ซับซ้อน บุคลิก การตัดสินใจ และเกี่ยวข้องกับการควบคุมความประพฤติที่เกี่ยวข้องกับสังคม

ส่วนสมองกลีบขมับ Temporal Lobe มีหน้าที่รับความรู้สึกเกี่ยวกับรส กลิ่น และเสียง สมองส่วนนี้จะแปลความรู้สึกดังกล่าวให้เป็นความหมาย เป็นส่วนสมองที่ทำงานด้านการเรียนรู้ความหมายจากการพูดและการฟังเป็นหลัก เช่น การแปลเสียงที่ได้ยินให้เป็นภาษา มีความสัมพันธ์กับความจำ นอกจากนี้ยังส่งผลต่อการจัดระเบียบและลำดับความสำคัญได้ดีด้วย

ฮิปโปแคมปัส Hippocampus อยู่ลึกเข้าไปในสมองส่วนขมับ ทำหน้าที่จัดกระบวนความรู้ที่ปรากฏจริงรอบ ๆ ตัวเรา มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการจัดเก็บข้อมูลจากความทรงจำระยะสั้น เข้าไปเก็บไว้ระบบ ความทรงจำระยะยาว ซึ่งเป็นพื้นฐานการเรียนรู้ที่จะนำไปใช้ตลอดชีวิต

2. การออกกำลังกายมีผลต่อสมองของเราทันที

เมื่อคุณออกกำลังกายเพียง 1 ครั้งจะช่วยเพิ่มระดับสารสื่อประสาทได้ในทันที ไม่ว่าจะเป็น โดพามีน (Dopamine) เซโรโทนิน (Serotonin) และนอร์อะดรีนาลีน (Noradrenaline) ช่วยให้คุณอารมณ์ดีขึ้นทันทีจากการออกกำลังกาย ช่วยเพิ่มความสามารถเพื่อที่จะเปลี่ยนแปลงหรือสร้างสมาธิได้ และการที่คุณมีสมาธิที่ดีขึ้น จะยังคงอยู่ไปอย่างน้อย 2 ชั่วโมงเลยทีเดียว 

งานวิจัยยังบอกอีกว่าการออกกำลังกาย 1 ครั้ง จะช่วยพัฒนาปฏิกริยาทางสมอง  หมายความว่าคุณจะสามารถคว้าแก้วที่จะกำลังจะหล่นจากเคาน์เตอร์ได้เร็วขึ้น  ซึ่งนั่นก็เป็นเรื่องของไหวพริบ ปฏิกริยาตอบสนอง 

แม้ว่าจะผลที่เกิดขึ้นเหล่านี้จะอยู่เพียงชั่วคราว แต่มันจะช่วยคุณหลังจากนั้น คือ การเปลี่ยนนิสัยการออกกำลังกายเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพหน้าที่การไหลเวียนโลหิต หลายคนออกกำลังกายมากขึ้นเพื่อให้ได้ผลดีในระยะยาว เปลี่ยนแปลงสมองทั้งด้านกายวิภาค กายภาพ และหน้าที่การทำงาน

3. ผลของการออกกำลังกายส่งผลต่อสมองของเราในระยะยาว

บทบาทความสนใจที่ได้รับการพัฒนาอย่างอิสระในสมองส่วนหน้า Prefrontal cortex นอกจากจะทำให้เรามีสมาธิ และความตั้งใจที่เพิ่มขึ้น ยังช่วยเพิ่มปริมาตรของสมองได้อีกด้วย 

โดยเฉพาะสมองส่วน Hippocampus การออกกำลังกายช่วยผลิตสมองเซลล์ใหม่ ๆ ช่วยเพิ่มปริมาตรของสมอง และยังพัฒนาความทรงจำระยะยาว เพียงแค่ออกกำลังกายคุณก็จะรู้สึกได้ถึงปฏิกริยาตอบสนองที่ดีขึ้น 

แนะนำการออกกำลังกายที่มีประสิทธิภาพที่สุด

เชื่อว่าหลายคนน่าจะพอทราบเรื่องนี้กันดีอยู่แล้วว่า การออกกำลังกายที่ดีที่สุดคือคุณต้องออกกำลังกายประเภทคาร์ดิโอเพื่อเสริมสร้างระบบภายในร่างกายให้ทำงานได้ดียิ่งขึ้น แต่หากอยากให้การออกกำลังกายนั้นมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น คุณควรออกำลังกายให้อยู่ในสัดส่วน ดังนี้

• ออกกำลังกายอย่างน้อย 3-4 ครั้ง / สัปดาห์
• ออกกำลังกายครั้งละอย่างน้อย 30 นาทีขึ้นไป
• ยืดหยุ่นการออกกำลังกายให้มีความเข้มข้น เพื่อเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ (Heart Rate)
  

เพียงเท่านี้คุณก็สามารถออกกำลังกายเพื่อสุขภาพที่ดีขึ้นได้แล้วล่ะครับ

‍

สรุปทั้งหมด

เพียงแค่เริ่มออกกำลังกายกันตั้งแต่วันนี้นอกจากจะช่วยให้ร่างกายของคุณแข็งแรงยิ่งขึ้นแล้ว ยังเป็นเหมือนกับการวางแผนการเกษียณให้กับสมองของเราอีกด้วย เพราะสมองของเรานั้นก็เหมือนกับอวัยวะส่วนอื่น ๆ ที่เสื่อมโทรมลงตามวัย 

ดังนั้นเราจึงควรหันมาออกกำลังกายอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ เพื่อเป็นการปูรากฐานให้ชีวิตมีความมั่นคงขึ้นได้ง่าย ๆ ด้วยการมีสุขภาพที่ดี
และสำหรับใครที่กำลังมองหาตัวช่วยเพื่อให้คุณออกกำลังกายได้ง่ายมากยิ่งขึ้น คุณสามารถเข้าไปเลือกซื้อเครื่องออกกำลังกายที่มาพร้อมบริการหลังการขายที่ดีที่สุดได้แล้วตอนนี้ ที่นี่